Bez czarny

Bez czarny (Sambrucus nigra) występuje w całej Europie. Sięga od Szkocji, południowej Szwecji do Azji Mniejszej. Jest gatunkiem często spotykany niżu po pogórze w lasach liściastych i iglastych, na rumowiskach, zaniedbanych ogrodach i parkach, często jako chwast. W południowej Europie rośnie na terenie położonych do 1000 m. n.p.m. W Polsce występuje na obszarze całego kraju. Jest krzewem, ale może się rozwijać jako młode drzewo osiągając wysokość do 8 m i średnicę pnia do 40 cm. Korę ma szaroczarną, u starszych drzew głęboko spękaną. lubi gleby zasobne w azot. Rozsiewany jest głównie przez ptaki, które chętnie zjadają owoce bzu. Od niepamiętnych czasów był sadzony jako roślina lekarska. Kwiaty i owoce są również w ziołolecznictwie.





Jego twarde, żółtobiałe drewno jest odporne na gnicie i z tego względu wyrabia się z niego paliki stosowane na plantacjach winorośli. Bez czarny jest ważną rośliną leśną - jego liście wzbogacają glebę w próchnicę; posadzony na stromych zboczach przyczynia się do umacniania gleby. Nazwa dzikiego bzu podawana już w czasach rzymskich, duży krzew lub małe drzewo dorastające do 10 m wysokości, cienioznośnym. Jest rośliną owadopylną, znosi zacienienie, gorzej rośnie w warunkach suchego powietrza. Występuje w lasach liściastych i zaroślach, często na siedliskach przekształconych przez człowieka. Gałązki bzu są grube, szare z licznymi wypukłymi przetchlinkami. Liście bzu czarnego są nieparzysto pierzaste, górą ciemnozielone, matowe, dołem jaśniejsze, owłosione, długości 3–9 cm, z ostro piłkowanym brzegiem. Roztarte liście nieprzyjemnie pachną. Kwiaty drobne (5 mm średnicy), kremowobiałe, zebrane w płaskie, szerokie baldachogrona, o średnicy 10–20 cm. Owoce to niewielkie pestkowce, podobne do jagód, zebrane w okazałe owocostany, początkowo zielone, potem czarne, błyszczące. Stanowią bardzo cenny pokarm dla ptaków. Bez czarny jest rośliną leczniczą: kwiaty stosowane są jako środek przeciwgorączkowy, z owoców sporządza się soki. Niedojrzałe owoce są silnie trujące! Bez czarny jest pospolitym krzewem, rosnącym na wilgotnych stanowiskach.